Jicht ontstaat wanneer er een te hoog urinezuurgehalte aanwezig is in de bloedbaan. Door dit verhoogde gehalte kan het urinezuur gaan neerslaan, wat met name in de voet vaak gebeurt. Waarom dit urinezuurgehalte zo hoog is, verschilt per persoon.

In het grootste deel van de gevallen voeren de nieren minder urinezuur af dan nodig is, waardoor het gehalte in het bloed langzaam stijgt. Ook het dieet van een persoon kan echter van invloed zijn en soms zelfs de enige oorzaak zijn van jicht.

Voeding en purine

Urinezuur ontstaat wanneer het lichaam purine afbreekt, een eiwit dat met name in de celkern aanwezig is. Het lichaam breekt continu cellen af, waardoor er altijd wat purine aanwezig is. Bij jicht kunnen de nieren dit vaak niet lang voldoende afvoeren, maar soms wordt er simpelweg teveel purine afgebroken voor de nieren, zonder dat er een concreet probleem met de nieren is.

Sommige voedingssoorten bevatten van nature een hoge concentratie purine. Wanneer deze voeding veel en vaak gegeten wordt, kan het lichaam in de problemen raken. Het gaat hierbij in principe om dierlijke voeding, omdat het spijsverteringskanaal van de mensen plantencellen niet goed kan afbreken, waardoor de purine niet vrijkomt.

Vleessoorten met een hoog purinegehalte

De volgende vleessoorten hebben een hoog purinegehalte:

  • Vis (sardine, kreeft, mosselen, haring, forel, braadharing, makreel, schelvis)
  • Kip (borst, lever, hersenen, poot, hart en veel andere organen)
  • Rund (zwezerik, hersenen, lever, hart en veel andere organen)
  • Wild

Voor de meeste mensen met jicht is het goed om te minderen met deze voedingsmiddelen. Soms is dit al voldoende om nieuwe jichtaanvallen volledig te voorkomen, hoewel er vaak verdere behandeling nodig is om de kans op aanvallen voldoende te verkleinen.

Ook hoog gebruik van alcohol kan de kans op jicht aanzienlijk vergroten. Alcohol verhoogt het gehalte van urinezuur in het bloed, waarbij met name bier een grote rol speelt.

Ontzuring en beperkt dieet met purine

Door te kiezen voor een dieet met een laag gehalte van purine kunnen aanvallen soms voorkomen worden. Ook ontzuring kan hierbij helpen. Het bloed moet een zuurgraad (pH) hebben tussen de 7,3 en 7,4. Urinezuur zorgt voor verzuring van het bloed. Is er teveel urinezuur, dan gaat het lichaam dit tegen door de zuren te binden aan basische (tegenovergestelde van zure) stoffen, of door ze neer te slaan in de vorm van zuurkristallen.

Dit laatste kan leiden tot jicht wanneer de concentratie urinezuur erg hoog is. De eerste oplossing is daarentegen niet schadelijk. Door veel basisch voedsel te eten kan het lichaam op deze wijzen enigszins ontzuurd worden, zonder dat dit gepaard gaat met grote zuurkristallen in gewrichten.

De wetenschappelijke onderbouwing voor deze methode is overigens vrij dun en het is nog niet geheel duidelijk of een dergelijke ontzuring daadwerkelijk een significante bijdrage levert bij de behandeling van jicht.